Werkgever kon gezonde lunchmaaltijden onbelast verstrekken

Een werkgever heeft in de jaren 2017 en 2018 vanuit haar bedrijfsrestaurant gratis
lunchmaaltijden aan haar werknemers verstrekt. De werknemers krijgen daarbij dagelijks
de keuze tussen twee – gezonde en uitgebalanceerde – lunchmaaltijden. Deze lunchmaaltijden
zijn samengesteld door een diëtiste en voldoen aan de richtlijn gezonde voeding van
de Gezondheidsraad en de ‘schijf van vijf’ van het Voedingscentrum. De werkgever heeft
de gratis verstrekking van de lunchmaaltijden aangemerkt als onderdeel van het arbeidsomstandighedenbeleid
dat hij heeft gevoerd ter voldoening aan zijn verplichtingen volgens de Arbeidsomstandighedenwet
(Arbowet). Volgens de inspecteur, de rechtbank en het hof kan een werkgever gezonde
lunchmaaltijden niet onbelast verstrekken. Bij de Hoge Raad is in cassatie is in geschil
of de verstrekking van gezonde lunchmaaltijden valt onder de gerichte vrijstelling
voor voorzieningen die rechtstreeks voortvloeien uit het arbeidsomstandighedenbeleid
dat de inhoudingsplichtige voert op grond van de arbeidsomstandighedenwet.

Sinds 2011 versoepeling gerichte vrijstelling arbovoorzieningen De Hoge Raad oordeelt dat een werkgever voor wat betreft het arbobeleid eigen beleidsruimte
heeft. Daardoor kan een werkgever ook maatregelen nemen waartoe deze niet verplicht
is op grond van de Arbowet. Tot 1 januari 2011 geldt de gerichte vrijstelling alleen
voor de arbovoorziening die direct samenhangt met de verplichtingen die voortvloeien
uit de Arbowet. Die eis van verplichtingen uit de Arbowet is voor de gerichte vrijstelling
per 2011 komen te vervallen. Voldoende voor de gerichte vrijstelling is dat de voorzieningen
rechtstreeks voortvloeien uit het door de werkgever gevoerde arbobeleid. Van algemene
bekendheid is dat gezond eten de kans op ziekten vermindert en dat het herstel na
een ziekte kan worden bevorderd. Dus kan het verstrekken van gezonde lunchmaaltijden
aan personeel deel uitmaken van  het beleid van een werkgever ter voorkoming van ziekteverzuim
volgens de Hoge Raad.

Slotsom De Hoge Raad doet de zaak zelf af. Ten eerste oordeelt de Hoge Raad dat de gratis
verstrekking van de lunchmaaltijden door de werkgever rechtstreeks voortvloeit uit
het door die werkgever gevoerde arbobeleid. Ten tweede verwerpt de Hoge Raad het door
de staatssecretaris ingenomen standpunt dat maaltijden naar hun aard per definitie
niet onder een gerichte vrijstelling zouden kunnen vallen. Ook verwerpt de Hoge Raad
het standpunt van de staatssecretaris dat de vrijstelling niet van toepassing kan
zijn op verstrekkingen die bij werknemers tot een enorme privébesparing leiden. Ten
derde oordeelt de Hoge Raad dat het niet noodzakelijk is dat een werkgever het arbobeleid
schriftelijk vastlegt.

NB. Per 2022 geldt dat de gerichte vrijstelling alleen van toepassing is voor verplichtingen
van de inhoudingsplichtige die direct samenhangen met arbovoorzieningen op grond van
de Arbowet.

Bron: Hoge Raad 24-05-2024 (ECLI:NL:HR:2024:745).