Te weinig capaciteit voor innen coronabelastingschulden

Tijdens de coronapandemie hebben bedrijven en zzp’ers voor € 40 miljard aan belastinguitstel
gekregen. Dit heeft veel bedrijven destijds geholpen met overleven. Inmiddels hebben
ondernemers ongeveer € 26 miljard van deze uitgestelde belasting afgelost. Van het
resterende bedrag (ongeveer € 14 miljard) is € 5,7 miljard in gevaar. Dit bedrag zal
mogelijk maar deels, of grotendeels niet worden afgelost. De Belastingdienst heeft
te weinig capaciteit om daar echt werk van te maken. De omvang van de openstaande
coronaschulden loopt sterk uiteen per onderneming, schrijft de Rekenkamer: van € 8
tot 1,3 miljard. De meeste schulden zitten bij MKB-bedrijven en zzp’ers, met name
in de detailhandel, de bouw en onderzoek en advies. Al bij aanvang van de uitstelregeling
was duidelijk dat een deel van de opgebouwde belastingschuld oninbaar zou zijn. In
de laatste raming – gepresenteerd in de Voorjaarsnota 2023 – gaat de minister van
Financiën uit van een oninbaar bedrag van € 2,5 miljard.

Toezicht laagste prioriteit Prioriteit ligt bij werkzaamheden die vallen onder ‘continuïteit’ en ‘bezwaar en beroep’.
Toezicht krijgt de laagste prioriteit. Daaronder vallen handelingen om een schuld
te innen bij ondernemers na het versturen van een dwangbevel. Dit betekent dat na
het sturen van een dwangbevel nauwelijks dwangmaatregelen worden uitgevoerd. Ook kunnen
deurwaarders niet aan de slag omdat de werkzaamheden eerder in het proces niet uitgevoerd
kunnen worden. Ook beperkt het personeelstekort de mogelijkheid om maatwerk te bieden
aan MKB’ers en zzp’ers. Bij grote ondernemingen is wel voldoende capaciteit voor maatwerk.

Dieper in de schulden Het capaciteitstekort leidt tot knelpunten in de uitvoering. Deze kunnen er toe leiden
dat ondernemers zich minder gaan houden aan belastingwet- en regelgeving. Als ondernemers
belastingschulden niet aflossen en de Belastingdienst daar niet op handhaaft, kan
het totaalbedrag aan openstaande belastingschulden verder oplopen. Hierdoor neemt
ook het risico toe dat ondernemers dieper in de schulden komen. De uitstelregeling
en de coulante betalingsregeling kunnen financieel gezonde ondernemers helpen om overeind
te blijven. Maar coulante regelingen kunnen ook leiden – zeker in combinatie met de
capaciteitstekorten bij de Belastingdienst – tot het langer kunstmatig overeind houden
van niet levensvatbare bedrijven.
Staatssecretaris Van Rij liet in een reactie aan NRC weten de conclusies uit het rapport
te onderschrijven. Wel wil hij ‘op termijn’ invorderingsmaatregelen nemen tegen alle
ondernemers die niet aan hun betalingsverplichting voldoen.

Bron: Algemene Rekenkamer 06-02-2024.